ما را در لاین دنبال کنید !

در راستای دسرسی آسانتر دوستانی که عضو شبکه اجتماعی لاین هستند صفحه ای تحت عنوان " زیست شناسی کنکور 95 " ایجاد کرده ایم. در این صفحه نکات کاربردی زیست شناسی به همراه اموزش رایگان معادل انگلیسی اصطلاحات زیست شناسی انتشار داده می شود. با عضویت خود در این صفحه از مطالب این صفحه بهره ببرید همچنین با معرفی آن به سایر دوستان ما را در رسیدن به اهداف اموزشی خود یاری دهید.

برای عضویت در این صفحه پس از نصب برنامه لاین روی موبایل یا سیستم خود یکی از روش های های زیر را برای عضویت انتخاب کنید :

1. از طریق لینک http://line.me/ti/p/%40pmj7619m 

2. اسکن کد QR زیر توسط QR خوان برنامه لاین.

3. با جستجوی ID به نام rostami2015 در لاین و سپس رفتن به صفحه زیست شناسی کنکور 95 از طریق لینکهای این صفحه.

فاگوسیتوز (بیگانه خواری)

ذره‌خواری یا فاگوسیتوز (به انگلیسی: Phagocytosis) به بلعیده شدن میکروارگانیسم‌ها و یا سایر ذرات معلق خارجی سلولی توسط سلول فاگوسیت گفته می شود. فاگوسیتوز اولین بار در سال 1882 توصیف شد و نوعی از اندوسیتوز است که ذرات جامد مانند باکتری توسط سلول فاگوسیت (مانند ماکروفاژ) بلعیده میشوند.

مشاهده گلبول های قرمز و سفید (تهیه گسترش خونی)

وسایل کار: 
دو عدد لام یک بار مصرف تمیز- پنبه – الکل- لانست- متانول- رنگ گیمسا

روش کار: 
ابتدا نوک انگشت را توسط پنبه آغشته به الکل ضد عفونی میکنیم . بعد توسط یک ضربه لانست نوک انگشت را سوراخ کرده, خون جریان پیدا میکند.

روش لانست زدن:
یک قطره خون را(بوسیله لوله هماتوکریت ساده) در یک سانتیمتری انتهای لام قرار میدهیم (مطابق شکل) لبه لام دیگر(لام rode) را با زاویه ۳۰ - ۴۵ درجه بر روی قطره خون قرار می دهیم .لحظه ای بعد خون سراسر روی لبه لام دوم( فصل مشترک دو لام) ا نتشار می یابد. اکنون لام را با یک فشارملایم و با سرعت یکنواخت در سطح لام اول به سمت جلوحرکت میدهیم . در پایان گسترش خونی درهوای آزمایشگاه خوب خشک شود سپس خون روی لام را توسط ریختن الکل متانول ثابت میکنیم.میگذاریم سطح لام خوب خشک شود.این لام برای رنگ آمیزی آماده است.

رنگ آمیزی: 
اول روی واقعی لام خونی را مشخص کرده و علامت زده - همان طرف لام که قبلا رویش خون کشیده ایم و با الکل متانول آن را ثابت کردیم.

نحوه رنگ آمیزی:
رنگ گیمسا (Giemsa stain) را به نسبت یک به ده رقیق می کنیم ( ۱ccرنگ +۹cc آب) و سپس لام را داخل آن قرار می دهیم .سپس رنگ روی لام را می شوریم.لام به رنگ آبی متمایل به بنفش می شود.
نکاتی در مورد لام ها :
۱- باید لامها را تمیزوعاری ازچربی انتخاب کرد.
۲- لام (rode) باید لبه اش صاف باشد.
۳- درفاصله بین تهیه هر گسترش خونی باید لبه لام (rode) را بایک پارچه مرطوب ازخون پاک کنیم تا با نمونه بعدی تداخل صورت نگیرد.

اکنون گسترش خونی آماده است و با بزرگ نمایی های مختلف میکروسکوپ نوری می توانیم سلول های خونی را مشاهده کنیم.

روش های دیگر رنگ آمیزی:

Wright's stain

Romanowsky stain

بررسی سوالات کنکور 93 - سوال مربوط به فصل تنظیم محیط داخلی

پاسخ : گزینه3

در مسیر تشکیل ادرار برای دو ماده ی NaCl و HCO3  تفاوت در نحوه بازجذب در بخش های مختلف لوله نفرون وجود دارد. HCO3  در لوله های پیچ خورده ی نزدیک به دلیل بالا بودن غلظت آن به روش غیرفعال (انتشار تهسیل شده) بازجذب می شود اما در لوله های پیچ خورده ی دور چون غلظت این ماده در ادرار کاهش یافته است بازجذب هرچه بیشتر آن نیازمند بازجذب فعال (انتقال فعال توسط پمپ ها) است. بنابراین گزینه چهارم تست اشتباه است.

NaCl در لوله های پیچ خورده ی نزدیک، بخش ضخیم بالاروی هنله، لوله های پیچ خورده دور و لوله های جمع کننده بصورت فعال (انتقال فعال توسط پمپ) بازجذب می شود و تنها در بخش نازک بالاروی هنله بصورت غیرفعال بازجذب می شود.

در کجای بدن نشاسته هضم می شود ؟

نشاسته پلی ساکاریدی است که از تعداد زیادی مونومر آلفا-گلوکز که با پیوند گلیکوزیدی به همدیگر متصل شده اند، تشکیل شده است. 
هنگام غذا خوردن غذا در دهان قرار می گیرید و با با حرکات آرواره ها و دندان به قطعات کوچکتر تبدیل می شود. غذای جویده شد با بزاقی که از غده های بزاقی ترشح می شود مخلوط می گردد. بزاق حاوی آنزیم آمیلاز است که با واکنش هیدرولیز نشاسته را به واحد های مالتوز می شکند. آمیلاز موجود در بزاق در PH خنثی بیشترین فعالیت را دارد. این PH توسط ترشحات بزاقی برای انزیم فراهم می شود. 
در اثر بلع، غذا قورت داده می شود و به معده می رسد. در محیط اسیدی معده آنزیم های آمیلاز بزاق نمی توانند فعالیت خود را انجام دهند و در این محیط اسیدی توانایی آنزیمی خود را از دست می دهند بنابراین در معده فعالیت هیدرولازی روی نشاسته انجام نمی شود.
 غذا از معده به روده باریک فرستاده می شود؛ آنزیم آمیلاز شیره پانکراس در ابتدای روده باریک به غذا اضافه می شود و مولکول های نشاسته ای را که هنوز به مالتوز تبدیل نشده اند به واحد های مالتوز می شکند. نمک های ترشح شده از پانکراس PH اسیدی غذا را خنثی می کند تا محیطی مناسب برای فعالیت آنزیم آمیلاز فراهم شود.
در نهایت آنزیم مالتاز که در پوشش سلول های پوشاننده روده باریک قرار دارد، مالتوز را به واحد های کوچکتر گلوکز هیدرولیز می کند. اکنون گلوکز توسط هم انتقالی با یون سدیم جذب سلول های پوشاننده روده باریک می شود و از انجا به خون وارد می شود و در اختیار بدن قرار می گیرد.

 

نویسنده: سعدی رستمی

تنظیم PH مایعات داخلی (خون و ...)

PH طبیعی مایعات داخلی بدن انسان در حدود 7.4 است. افزایش PH بدن سبب افزایش تحریک پذیری سیستم عصبی می شود و در افرادی که زمینه حملات صرعی دارند ممکن است آغاز کننده ی یک حمله صرعی باشد. کاهش PH نیز تحریک پذیری دستگاه عصبی را به شدت کاهش می دهد که می تواند باعث بیهوشی و حتی کمای فرد شود.

PH بدن  توسط دستگاه تنفسی و دستگاه کلیوی هموستاز می شود و در حد 7.4 ثابت نگه داشته می شود. 

دستگاه تنفسی تنظیم کننده سریع PH است حال آنکه دستگاه کلیوی در تنظیم طولانی مدت و دیرپای PH دخالت دارد. هنگامی که PH خون افزایش می یابد مراکز کنترل ریتم تنفس در ساقه مغز تعداد دفعات تنفس را کاهش می دهد که منجر به افزایش محتوی دی اکسید کربن و درنتیجه اسیدکربنیک بدن می شود و نهایتا PH را به حالت طبیعی بر می گرداند.کاهش PH نیز افزایش تعداد تنفس را برای خروج بیشتر دی اکسید کربن از بدن تحریکی می کند.

تنظیم PH در سیستم کلیوی بر مبنای تنظیم میزان بازجذب یون بیکربنات و ترشح یون هیدروژن صورت می گیرد. در حالت طبیعی کلیه سعی دارد تمامی یون بیکربنات تراوش شده را بازجذب کند. یون بیکربنات برای خنثی سازی اسیدهای حاصل از متابولیسم بدن ضروری است. کلیه علاوه بر بازجذب یون بیکربنات سعی در ترشح هرچه بیشتر یون هیدروژن به داخل ادرار دارد تا از کاهش PH بدن جلوگیری کند.

در حالتی که PH بدن افزایش می یابد کلیه ها میزان بازجذب یون بیکربنات را کاهش می دهند و از ترشح یون هیدروژن به ادرار می کاهند.هر دوی این اعمال PH بدن را کاهش می دهد و به حالت طبیعی بر می گرداند. کاهش PH بدن نیز توسط افزایش ترشح یون هیدروژن و بازجذب حداکثری یون بیکربنات پاسخ داده می شود.

نویسنده : سعدی رستمی

تعیین هماتوکریت (درصد حجمی گلبول قرمز)

عنوان آزمایش: Hct 
هدف: تعیین درصد حجمی گلبول قرمز 
تئوری آزمایش:  
اصطلاح هماتوکریت برای اندازه گیری غلظت خون یا به عبارت دیگر تعیین حجم گلبول های قرمز خون بکار میرود
آزمایش هماتوکریت به عنوان ساده ترین ودر اصل مهمترین آزمایش برای تشخیص کم خونی ها( آنمی ها) در پزشکی کار برد دارد. 
تعریف علمی هماتوکریت خون HCT :  
مقدار درصد حجمی که گویچه های قرمزپس از سانتر یفیوژ کردن خون اشغال می کنند را هماتوکریت گویند. به عبارت دیگر هماتوکریت عبارت است از نسبت حجم گلبولهای قرمز فشرده شده به حجم خون تام که بر حسب در صد گزارش میشود.
نرمال هماتوکریت :
درمردان  ۴۹%-۴۰%
 درزنان   ۴۴%-۴۰% 
* مقدار نرمال هماتوکریت با جنس و سن وارتفاع ازسطح دریا وغیره بستگی دارد

وسایل مورد نیاز:
۱. دستگاه سانتریفیوژمیکروهماتوکریت 
۲. لوله های موئینه(کاپیلری) با حلقه قرمز
۳. خمیر مخصوص 
۴. لانست 
۵. پنبه
۶. الکل
۷. خط کش مخصوص 
*دو نوع لوله موئینه وجود دارد: 
الف- لوله های موئینه ساده که فاقد ماده ضد انعقاد ند مشخصه این لوله ها وجود حلقه آبی رنگ در بالای لوله  است,اینها برای نمونه هایی که باماده ضد انعقادی EDTA تهیه شده اند استفاده میشوند 
ب- لوله های موئینه ضد انعقاد دار(هپارینه) داخل این لوله ها آغشته به ماده ضدانعقاد هپارین هستند. وجود حلقه قرمزرنگ در بالای لوله مشخصه آنهاست برای گرفتن خون از نوک انگشت یا پاشنه پا در نوزادان استفاده میشوند، ما اکنون از این نوع لوله استفاه می کنیم.

روش کار: 
ابتدا نوک انگشت را توسط پنبه آغشته به الکل ضد عفونی میکنیم . بعد توسط یک ضربه لانست نوک انگشت را سوراخ کرده، خون جریان پیدا میکند قطره اول خون راحذف می کنیم. لوله موئینه را روی خون نوک انگشت گذاشته تا دو سوم لوله موئینه از خون پر شود. حالا طرف دیگر لوله را توسط انگشت نشانه می بندیم  تا خون از لوله خارج نشود نوک لوله موئینه را با چند بارفرو بردن در داخل خمیر مخصوص مسدود می کنیم. 

 

 

 

لوله موئینه را در دستگاه سانتریفیوژ طوری قرار می دهیم که نوک بسته شده لوله به طرف خارج روی واشر لاستیکی دستگاه وسر باز لوله بطرف داخل دستگاه قرار گیرد. صفحه محافظ دستگاه را می بندیم  دستگاه راروشن می کنیم  تایمردستگاه رابرای مدت پنج دقیقه کوک می کنیم .

وقتی دستگاه کاملا از حرکت ایستاد، لوله موئینه را از آن خارج می کنیم . حالاخون داخل لوله موئینه به سه قسمت تقسیم شده است: 
۱. گویچه های قرمز متراکم 
۲. یک لایه خیلی نازک سفید رنگ به نام بافی کت شامل گویچه های سفید وپلاکت ها
۳.پلاسمای خون 
لوله موئینه را روی خط کش مخصوص قرار داده با حرکت لوله روی خط کش وضعیتی را به وجود می آوریم که فصل مشترک بین خمیر وخون روی عدد صفر  و آخرین سطح پلاسما روی عدد صد قرار گیرد حالا عددی که طول ستون گویچه های قرمز رانشان می دهد هماتوکریت شخص میباشد در تمام مراحل خواندن هماتوکریت باید از بالا با زاویه ۹۰درجه به صفحه نگاه کنیم.

 

نکات:  
۱. سرعت دستگاه دوازده هزار دور در دقیقه است.
۲. ممکن لوله موئینه داخل دستگاه سانتریفیوژ میکروهماتوکریت بشکند. 
علت:  
۱. عدم تعادل: برای جلوگیری از شکستن لوله باید کار را با دو لوله آغاز کنیم.جهت حفظ تعادل باید دو لوله مقابل هم در دستگاه قرار داده شوند.
۲. علت دیگر شکستن لوله داخل دستگاه مربوط به افراد تازه کاراست. که فراموش میکنند درب محافظ دستگاه را ببندند و یا آنرا محکم کنند.

سینوزیت (Sinusitis)

کاوک‌آماس یا سینوزیت (Sinusitis) آماس حاد یا مزمن لایهٔ مخاطی در یک یا چند حفره اطراف بینی است.

سینوس‌ها حفره‌های مملو از هوا در استخوان‌های جمجمه و صورت هستند. هر عاملی که موجب پرشدن و گرفتگی آن‌ها توسط موکوس یا چرک شود، سینوزیت ایجاد خواهد کرد. سرماخوردگی، حساسیت و انحراف تیغه بینی از عوامل این بیماری هستند. درد، تب خفیف، ترشحات بینی و حلق خصوصاً در صبح‌ها از علائم این بیماری هستند. سردردهای صبح‌گاهی در زمان بیدار شدن از خواب به صورت کاملاً مشخص به وجود مشکلی در سینوس اشاره دارد. همچنین درد در پیشانی، در محل سینوس‌های پیشانی در زمان لمس، درد در فک و دندان‌های بالایی و دردناکی گونه‌ها در زمان لمس‌کردن (در اثر عفونت سینوس‌های فک بالا)، تورم یا درد بافت اطراف چشم‌ها یا کناره‌های بینی، اختلال در حس بویایی و گرفتگی بینی از دیگر نشانه‌های بیماری هستند.

همچنین آسیب فعالیت مژک‌های ریز حلق و بینی در افرادی که سیگار می‌کشند و یا کسانی که در محیطی با آلودگی هوای شدید زندگی می‌کنند موجب خشکی مخاط بینی و سینوس‌ها و در نهایت عفونت سینوس می‌شود. شنا کردن و خصوصاً شیرجه‌زدن در استخرهای آلوده که آب آلوده با فشار وارد حفرات سینوس‌ها شود ممکن است منجر به عفونت سینوس‌ها شود. سینوزیت هوایی به‌دنبال تغییرات فشار هوا در پروازهای با ارتفاع زیاد می‌تواند موجب انسداد سوراخ‌های سینوس‌ها و ایجاد فشار منفی و ترشح در سینوس‌ها و بالاخره سینوزیت شود.

در بسیاری از موارد ممکن است سینوزیت ناشی از آلرژی با سینوزیت عفونی اشتباه شود. به طور معمول گرفتگی ناشی از آلرژی را رینیت آلرژیک می‌نامند و پزشکان از نامیدن سینوزیت بر آن دوری می‌کنند. همچنین گاه میگرن با سردردهای سینوزیتی اشتباه گرفته شود. سینوزیت می‌تواند در کودکان با سنین مختلف، نشانه‌های متفاوتی ایجاد کند. کودکان کم سن‌تر بیشتر نشانه‌های شبیه به سرماخوردگی دارند که شامل آبریزش و گرفتگی بینی و تب ملایم می‌شود.

پیشگیری
برای دچارنشدن به سینوزیت به‌هنگام ابتلا به سرماخوردگی و یا حمله‌های آلرژیک باید سینوس‌هارا در این مواقع مرتب پاک کرد:

- استفاده از داروهای ضد احتقان خوراکی و یا قطره یا اسپری ضد احتقان بینی (برای دوره کوتاه)
- فین‌کردن و پاکیزه‌نگاه‌داشتن بینی از ترشحات
- نوشیدن آب به مقدار زیاد برای رقیق ماندن ترشح‌های بینی
- پرهیز از مسافرت‌های هوایی در موقع ابتلا به سرماخوردگی و آلرژی
- پرهیز از مواد آلرژی‌زا در صورت مبتلا بودن به آلرژی و استفاده از آنتی‌هیستامین و اسپری بینی برای کنترل آلرژی
- با استفاده از روش‌هایی می‌توان خطر ابتلا به سینوزیت را به‌خصوص در افرادی که مستعد بیماری هستند، کاهش داد:

مرطوب نگه‌داشتن هوای منزل
استفاده از جاروبرقی‌هایی که فیلتر هوا دارند
دوری از حیوانات خانگی
در صورت داشتن آلرژی، گذراندن یک دوره درمان ضدآلرژی به‌صورت تزریقی
نکشیدن سیگار
مصرف‌ ننمودن الکل
استفاده از اسپری‌های ضداحتقان پیش از شنا یا غواصی

درمان
درمان سینوزیت حاد در وهلهٔ اول بر رفع عفونت ارگانیسم با استفاده از آنتی‌بیوتیک‌های سیستمی مانند پنسیلین و ترغیب زهکشی سینوس‌ها با استفاده از قطره‌های رگ‌تنگ‌کنِ (vasoconstrictor) بینی و مواد تنفسی است. اگر عفونت پابرجاماند، چرک موجود در هر سینوس ممکن است نیاز باشد که توسط یک جرّاحی جزئی که به نام لاواژ (lavage) شناخته می‌شود، که در آن سینوس‌ها توسط آب یا محلول آب‌نمک شستشو می‌شوند، برطرف شود.

بررسی سوالات کنکور 93 - سوال مربوط به تبادل گازها

پاسخ : گزینه چهار

عضله ای که بیشترین تاثیر را در تنفس آرام و طبیعی دارد عضله اسکلتی دیافراگم است.

در حالت دم وضعیت قفسه سینه بصورت زیر است :

استخوان جناغ به طرف جلو حرکت می کند.

ماهیچه های بین دنده ای دمی دنده ها را به سمت بالا و بیرون(جلو) می برند.

دیافراگم پایین می آید (مسطح می شود)

در حالت بازدم وضعیت قفسه سینه بصورت زیر است :

استخوان جناغ به طرف داخل(عقب) حرکت می کند.

ماهیچه های بازدمی دنده ها را طرف داخل(عقب) و پایین می برند.

دیافراگم به سمت بالا حرکت می کند (غیر مسطح تر می شود)

با توجه به گزینه ها :

فقط گزینه چهارم همزمان اتفاق می افتد چون هر دو مورد نشان دهنده اتفاقاتی است که در مرحله دم اتفاق می افتد.